🎫 Wniosek O Ustanowienie Drogi Koniecznej

Służebność drogi koniecznej to rodzaj prawa, które pozwala właścicielom nieruchomości uzyskać drogę przejazdu na swoją posesję, jeśli nie mają dostępu do drogi publicznej. Ustanawia się ją w ramach aktu notarialnego, a osoba korzystająca ze służebności opłaca koszty jej utrzymania właścicielowi nieruchomości, przez którą biegnie. Działka budowlana musi mieć dostęp do drogi, tak by dało się dojechać na nią samochodem. Jeśli masz już wybrany projekt domu, ale nie masz pewności co do drogi dojazdowej, zainteresuj się tą kwestią. Może okazać się, że działka rzeczywiście nie ma dostępu do drogi publicznej. Wówczas należy ustanowić służebność. Kto powinien sprostać takiemu zadaniu i jakie koszty się z nim wiążą? Co to jest służebność drogi? W razie braku dojazdu do działki, która ma być przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową, należy ustanowić służebność. Co to jest służebność drogi? Otóż interpretowana jest ona jako prawo do przejazdu przez działkę należącą do innego właściciela w celu dostania się do swojej nieruchomości. Aby wytłumaczyć, co oznacza służebność drogi, należy przytoczyć definicję z Kodeksu cywilnego. W art. 285 § 1. i 2. wskazano, że służebność gruntowa definiowana jest jako prawo rzeczowe – obciążenie jednej nieruchomości na rzecz właściciela drugiej nieruchomości (władnącej) prawem. Jego treść wyjaśnia, na czym polega służebność drogi, ponieważ jest ona klasycznym przykładem służebności gruntowej i osobistej. Najprościej rzecz ujmując, służebność drogi powoduje, że właściciel działki niemającej dostępu do drogi publicznej może dojeżdżać do niej przez posesję sąsiada. Służebność gruntowa jako taka może dotyczyć nie tylko drogi dojazdowej, lecz także wielu innych kwestii dotyczących działek sąsiadów. Służebność drogi – minimalna szerokość Podczas ustalania służebności drogi należy pamiętać o tym, że szerokość przejazdu musi być wystarczająca do tego, aby zmieścił się na nim pojazd. Do tego dla służebności drogi koniecznej minimalna szerokość musi być na tyle duża, aby tą drogą dało się dostarczyć do posesji różne materiały czy inne niezbędne rzeczy. Właściwie w przepisach nie ma więc szczegółowych wytycznych dotyczących tego, jak obliczyć służebność drogi i jak szeroka powinna być taka droga. Ocena w tym temacie powinna należeć do właściciela nieruchomości władnącej. Warto sięgnąć w tym względzie do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wskazano w nim, że w przypadku wszelkich dróg dojścia i dróg dojazdowych jezdnia powinna mieć nie mniej niż 3 m szerokości, a dojście i dojazd do działki budowlanej w postaci ciągu pieszo-jezdnego powinny mieć minimum 5 m szerokości. Ponadto funkcję dojazdów do budynku i urządzeń mogą spełniać dojścia, ale tylko wtedy, gdy ich szerokość będzie nie mniejsza niż 4,5 metra. Jak ustanowić służebność drogi? Krok po kroku Jak ustanowić służebność drogi koniecznej, jeśli ze swojej nieruchomości gruntowej nie masz dostępu do drogi publicznej? Najczęściej w takiej sytuacji zawierana jest umowa pomiędzy stronami – właścicielem nieruchomości władnej i obciążonej, w formie aktu notarialnego, pod rygorem nieważności. Jak załatwić służebność drogi, jeśli do takiego porozumienia z różnych przyczyn nie może dojść? Można wystąpić do sądu z wnioskiem o rozstrzygnięcie takiej sprawy. Służebność drogi koniecznej zazwyczaj przyznawana jest za wynagrodzeniem. Wniosek składa się w sądzie, który jest właściwy względem miejsca położenia danej nieruchomości. Powinien go wypełnić i nadać bieg spraw ten, kto chce ustanowić służebność. Taki wniosek można też złożyć w urzędzie gminy, na której terenie znajduje się nieruchomość. Możliwe jest również nabycie służebności drogi przez zasiedzenie. Dzieje się tak, kiedy korzystasz z trwałego i widocznego urządzenia, na przykład mostu. Do zasiedzenia dochodzi, kiedy użytkownik korzysta z drogi przez 20 lat (w dobrej wierze) lub przez 30 lat (w złej wierze), będąc jej posiadaczem, co można łatwo wykazać. Jednocześnie do zasiedzenia nie dojdzie, jeśli dana osoba korzystała jedynie z drogi na działce sąsiedniej, ale nie poniosła żadnych nakładów własnych, np. na jej utwardzenie. Art. 292 Kodeksu cywilnego wskazuje, że do zasiedzenia drogi dojazdowej, a dokładniej – służebności drogi, wymagane jest korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia przez czas określony przez przepisy o nabyciu zasiedzenia. Orzeczenie Sądu Najwyższego w tej sprawie wskazuje, że do zasiedzenia służebności drogi koniecznej dojdzie, jeśli wyraźnie wytyczona zostanie droga przez cudzą nieruchomość, a przebieg całego szlaku drogowego będzie charakteryzował się powstaniem trwałych przedmiotów lub urządzeń wymagających włożenia w nie ludzkiej pracy. Zasadniczo więc ustanowienie służebności drogi koniecznej może odbyć się z wykorzystaniem: orzeczenia sądowego, umowy w formie aktu notarialnego, zasiedzenia, decyzji administracyjnej. Jakie są warunki do ustanowienia służebności drogi koniecznej? Nie zawsze możliwe jest uzyskanie służebności drogi koniecznej, nawet jeśli wydaje Ci się, że prawo rzeczowe Ci przysługuje. Jak uzyskać służebność drogi? Przede wszystkim muszą zostać spełnione przy tym następujące warunki: brak zagwarantowanego trwałego dostępu działki do drogi publicznej, uwzględnienie istniejącego interesu społeczno-gospodarczego, wytyczenie drogi koniecznej jest niezbędne dla umożliwienia uprawnionemu odpowiedniego korzystania z niej, z jednoczesnym ograniczeniem szkód, które mogą powstać przez jej obecność na obciążonej działce. Jakie są warunki do ustanowienia służebności drogi dojazdowej? Właściwie służebność drogi dojazdowej do posesji jest tym samym co służebność drogi koniecznej. Dlatego warunki jej ustanowienia pozostają takie same. Brak dostępu do drogi głównej dla działki przeznaczonej pod zabudowę jednorodzinną powoduje, że właściciel może wnosić do gminy prośbę o ustanowienie służebności gruntowej w postaci służebności drogi dojazdowej do posesji. Dowiedz się więcej: Prawo budowlane - sprawdź co zmieniło się w prawie budowlanym w 2021 roku! Czy można wypowiedzieć służebność drogi? Dla właścicieli nieruchomości bardzo ważną kwestią jest to, czy można wypowiedzieć służebność drogi koniecznej. Przepisy dają możliwość zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności. Można tego żądać już po jej ustanowieniu, jeśli zajdzie ważna potrzeba gospodarcza, ale to od sądu zależy, czy taka potrzeba rzeczywiście powstała. Jeśli tak się stało, to czy można cofnąć służebność drogi? Zniesienie służebności w takim przypadku jest możliwe i następuje za wynagrodzeniem dla właściciela nieruchomości władnej. Za wynagrodzeniem sąd może znieść nie tylko służebność drogi, lecz także każdą służebność gruntową, jeśli nastąpi zmiana stosunków i na jej skutek służebność stanie się szczególnie uciążliwa dla właściciela nieruchomości obciążonej, jak wskazuje art. 294 Kodeksu cywilnego. Nie dojdzie do tego, jeśli zniesienie służebności drogi spowodowałoby odebranie właścicielowi nieruchomości władnej możliwości prawidłowego korzystania z jego działki budowlanej. Jeśli do nieruchomości władnej, korzystającej dotychczas ze służebności drogi koniecznej, została doprowadzona – np. z drugiej strony – droga publiczna, wówczas służebność traci znaczenie i można ją znieść bez wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości. Jakie są prawa i obowiązki związane ze służebnością drogi? Musisz wiedzieć, jak pod względem prawnym wygląda służebność drogi koniecznej. KC (Kodeks cywilny) określa, jakie są prawa i obowiązki związane z ustaleniem służebności. Prawa i obowiązki dotyczą zarówno właściciela nieruchomości władnącej, jak i nieruchomości władnej. Obowiązkiem właściciela nieruchomości, która potrzebuje drogi dojazdowej, jest opłacenie ustalonego wynagrodzenia z tytułu korzystania ze służebności. Właściciel gruntu z ustanowioną służebnością ma natomiast obowiązek udostępnienia drogi przejazdu i nietarasowania go, tak aby z drogi można było skorzystać właściwie w każdym momencie i w każdym czasie. Ponadto trzeba wspomnieć o innych kwestiach dotyczących korzystania ze służebności drogi. Prawa i obowiązki stron umowy wskazują, że przebieg drogi powinien być jak najmniej uciążliwy dla właściciela gruntu służebnego, który musi zaakceptować przy tym, że po jego gruncie będzie ktoś przechodził lub przejeżdżał. Właściciel nieruchomości władnącej powinien także korzystać ze swojego prawa w sposób powściągliwy, tj. możliwie jak najmniej zakłócać prawo własności właściciela gruntu. Służebność drogi a zmiana właściciela Dla wielu zainteresowanych właścicieli nieruchomości istotne jest, co stanie się po zmianie właściciela działki ze służebnością drogi. Owa zmiana właściciela nie ma tu nic do rzeczy, jako że masz do czynienia z prawem rzeczowym. Oznacza to, że nie ma właściwie znaczenia, kto jest właścicielem nieruchomości. Wraz ze zmianą właściciela nie ustaje obowiązek udostępniania przejazdu, nie jest też znoszone prawo do korzystania z drogi koniecznej. Służebność drogi – kto remontuje? Warto zawrzeć wszystkie warunki w umowie o służebność drogi. Kto remontuje taką drogę? To również element, który może zostać uregulowany w tym dokumencie. Najczęściej to właściciel nieruchomości korzystającej z ustanowionej drogi koniecznej ponosi koszty związane z ustanawianiem służebności, a jej utrzymanie leży w gestii właściciela obciążonej nieruchomości. W umowie dotyczącej ustanowienia służebności drogi koniecznej możesz nawet określić materiały, jakie będą wykorzystywane do utwardzenia czy remontu drogi. Ile kosztuje ustanowienie służebności drogi u notariusza? U notariusza zwykle ustanawiana jest służebność drogi koniecznej. Opłata związana z przygotowaniem aktu notarialnego jest ustalana indywidualnie. Ile kosztuje służebność drogi u notariusza? Wszystko uzależnione jest od wartości nieruchomości. Maksymalne stawki od wartości do 3000 zł to 100 zł, ale już przy wartościach z przedziału od 60 000 zł do 1 000 000 zł stawka taksy notarialnej wyniesie 1010 zł + 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł. Natomiast w przypadku ustawiania przez sąd służebności drogi koniecznej opłata sądowa za wniosek wynosi 200 zł, następnie należy zapłacić kolejną opłatę za wpis służebności do hipoteki nieruchomości gruntowej. Wysokość opłaty za służebność drogi wpisanej do księgi wieczystej nieruchomości to 200 zł. Sprawdź: Elektroniczne księgi wieczyste – co to jest elektroniczna księga wieczysta? Jakie koszty wiążą się ze służebnością drogi? Opłaty za służebność drogi koniecznej ponosi ten, kto z takiej drogi korzysta. Musisz mieć świadomość, że za służebność drogi koniecznej koszty utrzymania będziesz musiał odprowadzać do właściciela nieruchomości, przez którą taka droga będzie przebiegać. Dolicza się do nich również wysokość możliwych szkód. Nie jest jednak tak, że właściciel nieruchomości, na której wytyczona została służebność drogi koniecznej, może sam naliczać sobie opłaty od właściciela dalszych działek gruntowych w dowolnej wysokości. Wysokość wynagrodzenia z tytułu służebności drogi ustala sąd. Ile wynosi wynagrodzenie za służebność drogi? Wynagrodzenie za służebność drogi koniecznej może być ustalone jako kwota jednorazowa lub płatna ratalnie. Niewykluczone jest też ustanowienie służebności drogi koniecznej bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem, ale nie w postaci pieniężnej, tylko świadczeń w naturze. W Kodeksie cywilnym nie określono maksymalnej czy minimalnej wysokości wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej. Uznaje się jednak, że powinna ona być określana zgodnie z cenami rynkowymi dostępu do drogi publicznej. Nieodpłatna służebność drogi koniecznej może być stosowana, jeśli właściciel nieruchomości postanowi się zrzec prawa do wynagrodzenia na zasadach darowizny. Jeśli właściciel nieruchomości, który korzysta z ustanowionej służebności drogi koniecznej, płaci wynagrodzenie z tytułu korzystania z niej, musi odprowadzać do urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych. Konieczność uiszczenia podatku powstaje z chwilą ustanowienia prawa służebności, tj. z datą zawarcia stosownej umowy lub uprawomocnienia się właściwego orzeczenia sądu. Zobowiązanym w świetle prawa podatkowego staje się osoba korzystająca ze służebności. Stawka PCC wynosi 1 proc. podstawy opodatkowania stanowiącej wartość świadczeń osoby, na której rzecz ustanowiono służebność za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione. W przypadku służebności nieodpłatnej powstaje konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn. Pojawia się ona z chwilą ustanowienia służebności drogi koniecznej. Także i w tym przypadku podatnikiem jest osoba korzystająca ze wspomnianej służebności. Służebność drogi koniecznej a służebność przechodu i przejazdu Jak mają się do siebie służebność drogi koniecznej i służebność przechodu i przejazdu? Właściwie trzeba powiedzieć, że droga konieczna to inaczej właśnie służebność przechodu i przejazdu, rozumiana jako uprawnienie do przejeżdżania i przechodzenia po cudzej nieruchomości na podstawie ustanowionego prawa rzeczowego. Co ciekawe, nie zawsze służebność przechodu i służebność przejazdu muszą występować ze sobą jednocześnie. Zdarza się, że ustanowiona jest tylko jedna z takich służebności. Warto wiedzieć: Nieprzekraczalna linia zabudowy - czym jest i czy można ją zmienić? Służebność drogi koniecznej a służebność gruntowa Służebność gruntowa jest pojęciem szerszym od służebności drogi koniecznej. Czym różni się służebność drogi koniecznej od służebności gruntowej? O drugiej z wymienionych można mówić w wielu różnych sytuacjach. Kodeks cywilny stanowi, że masz tu do czynienia z rodzajem prawa rzeczowego. Służebność gruntowa polega, podobnie jak służebność drogi koniecznej, na obciążeniu jednej nieruchomości na rzecz właściciela drugiej. W treści tego prawa można określić, jakie prawa i obowiązki mają ci właściciele. W dokumencie ustanawiającym służebność gruntową należy zawrzeć upoważnienie właściciela nieruchomości władnącej do korzystania z nieruchomości obciążonej w określonym zakresie. Służebność ogranicza działania właściciela nieruchomości obciążonej, których może się on w stosunku do niej podejmować. Jednocześnie Kodeks cywilny wskazuje, że służebność gruntowa zabrania właścicielowi nieruchomości obciążonej dokonywania określonych czynności względem nieruchomości władnącej, które przysługują mu na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu nieruchomości. Jednym z przykładów służebności gruntowej jest dojazd przez posesję sąsiada do Twojej nieruchomości – mowa tu o służebności drogi koniecznej. Każdorazowo ustanowienie służebności gruntowej, w tym służebności drogi, będzie możliwe, jeśli w takim przypadku nie dojdzie do utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości obciążonej takim prawem przez jej właściciela. Natomiast służebność drogi koniecznej została określona w art. 145 §. 1 Kodeksu cywilnego. Ustanawiana jest ona wtedy, gdy właściciel nieruchomości gruntowej nie ma dostępu do drogi publicznej, która prowadzi do jego nieruchomości lub znajdujących się na jej terenie budynków gospodarskich. Służebność czy współwłasność drogi – co będzie lepsze? Aby uzyskać dostęp do drogi dojazdowej do działki, można ustanowić służebność drogi koniecznej, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań. Można jednak z niej korzystać także na zasadach współwłasności. Co wybrać? Służebność czy współwłasność drogi? Oba rozwiązania mają swoje zalety i wady. Z perspektywy właściciela nieruchomości gruntowej, przez którą biegnie droga dojazdowa – droga konieczna, ustanowienie służebności może być korzystne, ponieważ pozwoli na czerpanie z tego tytułu dochodów. Minusem takiego rozwiązania jest wpisanie do księgi wieczystej służebności obciążającej daną nieruchomość. Współwłasność z kolei rozumiana jest jako droga wewnętrzna, która jest własnością co najmniej dwóch właścicieli innych działek. Działka gruntu, który jest działką drogową, inaczej drogą wewnętrzną, powstaje w związku z podziałem nieruchomości dokonywanym na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podział nieruchomości nie będzie możliwy w ramach współwłasności drogi, jeśli działki gruntowe projektowane do wydzielania nie mają dostępu do drogi publicznej. Można natomiast współdzielić drogę, jeśli właściciele otaczających ją gruntów kupują nieruchomości z udziałowym prawem do gruntu stanowiącego drogę wewnętrzną. Muszą jednak w takiej sytuacji brać na swoje barki zobowiązanie do utrzymania wspólnie drogi w odpowiednim stanie. Trudno zdecydować, które rozwiązanie jest lepsze – służebność czy współwłasność drogi. Wszystko uzależnione jest od indywidualnych uwarunkowań. To może Cię zainteresować: Wpis do księgi wieczystej - jak złożyć wniosek o wpis nieruchomości do księgi wieczystej po zakończeniu budowy domu? Służebność drogi – co jeszcze warto wiedzieć? Warto wiedzieć, że służebność drogi koniecznej może wygasnąć. Zgodnie z art. 293 § 1 Kodeksu cywilnego jej wygaśnięcie następuje w takiej sytuacji po 10 latach jej niewykonywania. Istniejąca służebność drogi nie wygasa, jeśli sprzedaż działki dokonywana jest przez dotychczasowego właściciela. Osoby, na rzecz których została ustanowiona służebność na sprzedawanej nieruchomości, mogą dalej korzystać z drogi pomimo zmiany właściciela. Działkę obciążoną można bez problemu sprzedać w całości, ale nowy właściciel musi liczyć się z tym, że nie może zabronić korzystania z ustanowionej drogi koniecznej.

Także przepisy art. 626 k.p.c. dotyczące postępowania w sprawach o ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu nie mogą stanowić podstawy stosowania art. 39 ust. 1 pkt 1 u.k.s.c., w drodze analogii czy odpowiednio, do wniosku o ustanowienie służebności przesyłu. Wprawdzie zgodnie z art. 626 § 3 k.p.c. w sprawach Roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej może być zrealizowane na mocy umowy zawartej między stronami. Należy jednak pamiętać, że oświadczenie właściciela musi być złożone w formie aktu notarialnego. Jeśli natomiast brak możliwości umownego ustanowienia służebności drogi koniecznej należy wystąpić do sądu z wnioskiem o ustanowienie drogi koniecznej. Wniosek powinien zawierać wskazanie właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała w odpowiedni sposób zapewniony dostęp do drogi publicznej. Przed wydaniem postanowienia ustanawiającego służebność drogi koniecznej sąd przeprowadza dowód z oględzin nieruchomości. Dowód jest zbędny, gdy okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo przeprowadzenie dowodu jest niepotrzebne z innych przyczyn. Czy służebność drogi koniecznej można nabyć przez zasiedzenie i w drodze decyzji administracyjnej? Służebność drogi koniecznej może być nabyta w drodze zasiedzenia, ale tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Jest to wyraz odpowiedniego stosowania przepisów o służebnościach gruntowych do służebności drogi koniecznej. W szczególnym przypadku służebność drogi koniecznej może być ustanowiona w drodze decyzji administracyjnej. Tym szczególnym przypadkiem jest wywłaszczenie.

Oprócz tych regulacji, stosuje się do niej oczywiście ogólne przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych (art. 244-251 K.c.) oraz przepisy o służebnościach. Ustanowienie służebności drogi koniecznej. Służebność drogi koniecznej może być ustanowiona na rzecz nieruchomości, która: nie ma odpowiedniego dostępu do drogi

Własny dom na uboczu może być prawdziwym rajem na ziemi. Raj może stać się jednak piekłem jeśli z jakichś powodów okaże się, że dojazd do naszego ukochanego domu jest utrudniony lub wręcz niemożliwy. Prawo zabezpieczyło się jednak przed taką sytuacją, stanowiąc, że każda nieruchomość musi mieć dostęp do drogi publicznej. Jeśli takiego dojazdu brak – należy wystąpić do sądu o ustanowienie drogi cywilny mówi dokładnie tak:Art. 145. § 1. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). § 2. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. § 3. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. W myśl art. 145 § 2 drogę konieczną przeprowadza się w odniesieniu do nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej lub do budynków wzniesionych na tej nieruchomości. Przeprowadzenie to może się okazać niezbędne także wtedy, gdy wprawdzie wspomniany dostęp istnieje, ale nie jest odpowiedni. Jak nakazuje art. 145 § 2 zdanie pierwsze, przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Oznacza to np., że w zasadzie wykluczone jest przeprowadzenie drogi koniecznej przez siedlisko nieruchomości obciążonej (zobacz postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 13 lutego 1985 r.; III CRN 311/84; niepublikowany). Z kolei § 3 wspomnianego przepisu wymaga, by przeprowadzenie drogi koniecznej uwzględniało interes treści art. 145 kodeksu cywilnego wynika, że ustanowienie służebności drogi koniecznej może nastąpić nie tylko wtedy, gdy nieruchomość w ogóle nie ma dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, ale także, gdy dostęp co prawda istnieje, tyle że jest „nieodpowiedni”. Kryterium „odpowiedniości” jest niewątpliwie nieostre i wymaga konkretyzacji w rozważanych stanach faktycznych. Najogólniej powiedzieć można, iż dostęp uznany zostanie za nieodpowiedni, jeśli nie da się z niego korzystać tak, by możliwe było użytkowanie nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym też do uzyskania pełnej informacji co do usytuowania nieruchomości, przez które ma być przeprowadzona droga, z reguły powinno się przeprowadzać dowód z oględzin wymienionych nieruchomości. Oględzin należy dokonywać z udziałem biegłego geodety w celu umożliwienia mu sporządzenia mapy oznaczającej projektowany sposób ustanowienia drogi koniecznej. Mapa powinna być sporządzona według zasad obowiązujących przy opisie nieruchomości w księdze drogi publicznej zdefiniowane jest w ustawie z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ( Dz. U. 2004 r. Nr 204 poz. 2086). Zgodnie z art. 2 tej ustawy, drogami publicznymi są drogi : krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Brak bezpośredniego dostępu do drogi, która nie jest drogą publiczną w rozumieniu ustawy o drogach publicznych, nie uzasadnia jednak ustanowienia służebności drogi koniecznej (zobacz uchwałę Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 22 listopada 1982 r.; III CZP 44/82; OSNCP 1983 r. nr 5-6 poz. 70).Uprawnionymi do zgłoszenia wniosku o ustanowienie drogi koniecznej są: - właściciel nieruchomości izolowanej; - użytkownik wieczysty - samoistny posiadacz, z tym że jeżeli nie jest właścicielem, to na jego rzecz może być ustanowiona tylko służebność osobista (art. 146 - spółdzielnia produkcyjna (art. 286 Gdy nieruchomość władnąca jest przedmiotem współwłasności, to wniosek o ustanowienie drogi koniecznej mogą złożyć zarówno wszyscy lub niektórzy współwłaściciele albo jeden z nich. W tych ostatnich dwóch wypadkach złożenie wniosku będzie skuteczne, jeżeli ma na celu zachowanie wspólnego prawa (art. 209 osoby, poza wymienionymi, nie są uprawnione do żądania ustanowienia drogi koniecznej. W szczególności takiego uprawnienia nie mają np. dzierżawcy i użytkownicy. Wbrew jednak niektórym poglądom wypowiadanym w literaturze, krąg uczestników postępowania jest bardzo szeroki. Przede wszystkim w charakterze uczestników postępowania zmierzającego do ustanowienia drogi koniecznej winni wystąpić pozostali współwłaściciele, którzy nie zgłaszali wniosku o wszczęcie tego postępowania. Do grona uczestników będą należeli wszyscy właściciele nieruchomości, przez które droga mogłaby być przeprowadzona (art. 626 współwłaściciele niebędący wnioskodawcami, użytkownicy wymienionych nieruchomości itp. Innymi słowy, uczestnikiem postępowania w sprawie ustanowienia drogi koniecznej jest każda osoba, której może dotyczyć, chociażby pośrednio5, wynik o ustanowienie drogi koniecznej (przykładowy wzór w dziale Pisma i pozwy) powinien odpowiadać warunkom pisma procesowego. Powinien również dokładnie wskazać okoliczności uzasadniające potrzebę ustanowienia omawianej drogi. Sąd nie jest związany żądaniem wniosku i może przeprowadzić drogę w inny sposób, niż żądał wnioskodawca, jeżeli materiał dowodowy i wynik oględzin nieruchomości za tym będą przemawiały. Prawidłowe uzasadnienie wniosku ułatwi sądowi zajęcie właściwego stanowiska w kwestii ustanowienia drogi do rozpoznania sprawy jest sąd położenia rzeczy (art. 606 a gdy nieruchomość jest położona w kilku okręgach sądowych - wybór sądu należy do wnioskodawcy (art. 43 § 2 w zw. z art. 13 § 2 art. 145 wynika, że ustanowienie służebności drogi koniecznej jest odpłatne. Wynagrodzenie za ustanowienie tej służebności powinno stanowić równowartość korzyści, których właściciel nieruchomości obciążonej został pozbawiony w następstwie przeznaczenia jej na wspomnianą drogę. Sąd powinien zasądzić od właściciela nieruchomości władnącej wynagrodzenie na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej, chociażby on nie zgłosił żądania. Rozpoznawaniem spraw dotyczących ustanowienia służebności drogi koniecznej zajmują się sądy rejonowe. Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej musi zawierać informacje dotyczące właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które droga mogłaby prowadzić, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej.

Jak zrozumiałam, polubowne czy umowne załatwienie sprawy dostępu samochodem do Pana nieruchomości nie jest możliwe. W takim wypadku rzeczywiście należy rozważyć skierowanie do właściwego sądu wniosku o ustanowienie drogi koniecznej (służebności przejazdu). Niestety takie ustanowienie może nastąpić tylko odpłatnie. Kwestie związane z samą dopuszczalnością żądania przez Pana ustanowienia drogi koniecznej i z postępowaniem w tej sprawie przedstawię poniżej. Zgodnie z art. 140 Kodeksu cywilnego ( „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”. Takim właśnie ograniczeniem przewidzianym przez ustawę (jednocześnie też z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego) można ustanowić na nieruchomości służebność. Nie będę w tym miejscu przedstawiać Panu całej teorii związanej ze służebnościami czy rodzajem służebności. Wystarczy wyjaśnić, że według art. 285 § 1 „nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa)”. Przy tym: „służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części” (art. 286 § 2 Jedną właśnie z takich służebności gruntowych jest służebność drogi koniecznej. Uregulowana ona została już w ramach przepisów dotyczących własności nieruchomości, jest ona bowiem bardzo istotna dla skutecznego wykonywania własności. Art. 145 stanowi, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między zainteresowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile jest to możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. Ponadto przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Roszczenie z art. 145 przysługuje właścicielowi, wieczystemu użytkownikowi, właścicielowi nieruchomości gruntowej, ale też budynkowej (tak: Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 26 sierpnia 1980 r., III CR 258/80, OSNCP 1981, nr 7, poz. 128). Nie przysługuje jednak właścicielom odrębnych lokali, ponieważ uregulowanie dostępu do poszczególnych lokali należy do zarządu wspólną nieruchomością. Adresatem roszczenia są właściciele lub użytkownicy wieczyści (orzeczenie SN z 17 stycznia 1974 r., III CRN 316/73, LexPolonica nr 301437, OSNCP 1974, nr 11, poz. 197), przez których nieruchomości może być przeprowadzona droga łącząca nieruchomość pozbawioną dostępu do drogi publicznej z tą drogą, a ponadto samoistni posiadacze nieruchomości, za którymi przemawia domniemanie zgodności posiadania z prawem (art. 341 albo wynikające z wpisu w księdze wieczystej (art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Aby wystąpić z roszczeniem o ustanowienie służebności drogi koniecznej, należy jednak ustalić pewne okoliczności, które żądanie takie uzasadniają. Chodzi o ustalenie, że nieruchomość władnąca (w przyszłości): „nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej”. Jak wyjaśnia Stanisław Rudnicki, autor komentarza do art 145 ([w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Stanisław Rudnicki, Grzegorz Rudnicki, LexisNexis, Warszawa 2011): „Określona w art. 145 służebność drogowa nazwana została »drogą konieczną« (verba legis). Podkreśla to jej charakter jako koniecznego połączenia nieruchomości z drogą publiczną lub z budynkami gospodarskimi należącymi do niej. Droga konieczna powinna zapewnić taki dostęp do drogi zaliczonej na podstawie ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.) do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych”. W doktrynie uważa się także, że dostęp do takiej drogi musi być możliwy w każdy sposób. „Dostęp oznacza możność dojścia, dojazdu i przepędu zwierząt; droga konieczna powinna zapewniać każdy rodzaj dostępu, czyli likwidować naturalną izolację nieruchomości” (S. Rudnicki). To, czy nieruchomość ma właściwy, dogodny dostęp do drogi publicznej, ustalane jest w toku postępowania o ustanowienie służebności. Na tym tle powstało bardzo bogate i szczegółowe orzecznictwo. SN w orzeczeniu z 29 grudnia 1970 r. (III CRN 412/70, IP 1971, nr 1, poz. 3) wyjaśnił między innymi, że: „W wypadku gdy dostęp istnieje, a chodzi o to, czy jest on nieodpowiedni, uznanie, że nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu, zależy od dwóch przesłanek. Po pierwsze – dostęp może być uznany za nieodpowiedni dopiero w wypadku, w którym suma kosztów wykonania i utrzymywania urządzenia koniecznego do doprowadzenia do stanu odpowiedniego istniejącego dojazdu byłaby znacznie wyższa od uszczerbku nieruchomości, przez które droga konieczna ma prowadzić, polegającego na wyjęciu spod eksploatacji pasa gruntu na tę drogę. Po drugie – na tle ogólnych założeń dotyczących racji bytu instytucji służebności gruntowej – dostęp może być uznany za nieodpowiedni dopiero wtedy, kiedy zwiększenie użyteczności nieruchomości wskutek ustanowienia służebności drogowej przewyższałoby uszczerbek gruntów, przez które droga ma prowadzić”. W Pana przypadku nieruchomość ma dostęp do drogi publicznej za pośrednictwem jedynie chodnika. Domyślam się, że nie ma możliwości wytyczenia przejazdu i przygotowania drogi z wykorzystaniem Pańskich gruntów. Istnieje natomiast dogodna droga dla samochodów na posesji sąsiada, a korzystanie z niej na pewno nie uszczupli praw właściciela w nadmierny sposób, nie będzie też stanowiło nadmiernej uciążliwości. Na pewno natomiast dostęp (przejazd) do Pańskiej posesji w sposób znaczny podwyższy standard Pana nieruchomości i uczyni bardziej komfortowym korzystanie z Pańskiej własności. W takiej sytuacji, w świetle powyższego wyroku, ma Pan pełne prawo żądać ustalenia drogi koniecznej (służebności przejazdu) przez już gotowy dojazd Pańskiego sąsiada. Świetnym przykładem dla Pana (jako że wykorzystuje Pan swoją nieruchomość w celach wypoczynkowych i wynajmu wypoczynkowego) jest wyrok SN z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt II CSK 421/06). Sąd wyjaśnił w nim, że uzasadnione jest żądanie ustanowienia drogi koniecznej zapewniającej dostęp do promenady nadmorskiej dla letników korzystających z pensjonatu położonego na nieruchomości mającej dostęp do drogi publicznej, ale niedający odpowiedniego dostępu do nadmorskiej promenady. Może być Pan zdziwiony tym, że podaję akurat taki przykład, jednak w mojej ocenie orzeczenie to wskazuje kierunek, w jakim będą podążać sądy powszechne (w tym także może ten, który będzie orzekał w Pana sprawie). Chodzi o celowość dojazdu, dostępu do miejsca, które czyni z nieruchomości podmiot do użytku w celu, w jakim została zakupiona. Ustanowienie służebności drogi koniecznej musi nastąpić za wynagrodzeniem. Stanowi ono świadczenie ekwiwalentne, pełni więc funkcję ceny i ma charakter obligacji realnej, obowiązek bowiem jego uiszczenia wynika ze stosunku prawnorzeczowego, jakim jest ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego. Wynagrodzenie należy się za samo ustanowienie służebności drogowej i jest niezależne od szkody właściciela nieruchomości obciążonej, jeżeli zaś właściciel poniesie na skutek ustanowienia służebności drogi koniecznej szkodę, to obowiązany jest wykazać jej wysokość (tak: SN w orzeczeniu z 8 maja 2000 r., V CKN 43/00, LexPolonica nr 346026, OSNC 2000, nr 11, poz. 206). Sąd, ustanawiając służebność, orzeka o wynagrodzeniu z urzędu, niezależnie od wniosku właściciela nieruchomości służebnej, chyba że uprawniony zrzekł się wynagrodzenia. Jak podaje Stanisław Rudnicki w cytowanym już tutaj komentarzu: „Wynagrodzenie powinno być określone jako świadczenie jednorazowe, jednakże orzecznictwo Sądu Najwyższego – aprobowane przez część doktryny – dopuszcza możliwość określenia wynagrodzenia w formie świadczeń okresowych (orzeczenia SN: z 17 stycznia 1969 r., III CRN 379/68, LexPolonica nr 296350, OSNCP 1969, nr 12, poz. 223; z 15 września 1986 r., III CZP 43/86, LexPolonica nr 356275, OSNCP 1987, nr 2, poz. 7), które w razie zmiany stosunków mogą być zmienione (art. 907 § 2 – orzeczenie SN z 8 września 1988 r., III CZP 76/88, LexPolonica nr 302175, OSNCP 1989, nr 11, poz. 182)”. Sprawę ustalenia wysokości tego wynagrodzenia doskonale przedstawił cytowany już przeze mnie Stanisław Rudnicki: „Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogowej ustala się według cen rynkowych; nie ma żadnych ustawowych wskazówek, jak należy określić jego podstawę. W piśmiennictwie wysuwane są różne propozycje, nie może bowiem być jednolitej zasady dla niemożliwych do przewidzenia stanów faktycznych. Jako kryteria pomocnicze wchodzą w rachubę: szczególne zwiększenie wartości nieruchomości władnącej, obniżenie wartości nieruchomości służebnej, którego źródłem jest uzyskanie przez nią prawnie gwarantowanego dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich, a wreszcie straty poniesione przez właściciela nieruchomości obciążonej, np. w postaci utraty pożytków z zajętego pod drogę pasa gruntu. W tym wypadku w drodze analogii można posłużyć się określonym w art. 13 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) sposobem obliczania wartości świadczeń powtarzających się dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn”. Wspomniany tu art. 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustala, że: „1. Wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego: 1) w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co do liczby lat lub ich części – przez liczbę lat lub ich części; 2) w pozostałych przypadkach, w tym w razie ustanowienia świadczeń na czas nieokreślony – przez 10 lat. 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawa użytkowania i służebności. 3. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4% wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością”. Trzeba przyjąć, że w ten sposób będzie ustalał wynagrodzenie sąd orzekający w Pana sprawie. Podsumujmy: w Pana przypadku istnieje niewłaściwy dostęp do drogi publicznej uniemożliwiający wykorzystanie jej zgodnie z jej przeznaczeniem. Ustalenie służebności nie obciąży z kolei nadmiernie nieruchomości służebnej. Istnieją więc pełne podstawy, aby wystąpił Pan do sądu o ustanowienie służebności przejazdu. Postępowanie w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej prowadzone jest w ramach postępowania nieprocesowego. Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej należy wnieść do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia rzeczy (nieruchomości). Według art. 607 Kodeksu postępowania cywilnego ( „do wniosków, dotyczących nieruchomości ujawnionych w księdze wieczystej lub dla których prowadzony jest zbiór dokumentów, należy dołączyć odpis z księgi wieczystej albo zaświadczenie o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentów”. Zgodnie z art. 626 § 1-2 „§ 1. We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. § 2. Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne”. Może Pan w takim wniosku wskazać także możliwy przebieg drogi koniecznej oraz proponowaną wysokość wynagrodzenia. Wniosek musi zostać należycie opłacony. Wpis od wniosku w tej sprawie zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest stały i wynosi 200 zł. Dowód uiszczenia opłaty należy dołączyć do wniosku. Tak sporządzony wniosek wraz z załącznikami, o których mowa wcześniej, należy złożyć w dwóch kopiach – odpis zostanie doręczony właścicielowi nieruchomości sąsiedniej (jeśli właścicieli jest więcej, odpisów musi być również tyle, ilu uczestników postępowania). Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .

posiada legitymacji do wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie służebności drogi koniecznej. W skardze kasacyjnej opartej na drugiej podstawie kasacyjnej (art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) wnioskodawca wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w O. do ponownego rozpoznania.

Witam serdecznie :-) Sytuacja zmusza mnie do napisania do SąduWniosku o ustanowienie służebności drogi że mam z tym problem i dlatego proszę o o służebność drogi dojazdowej (do istniejącego domu )...........dł. 100m szer. 4m To 100m to w 1/3 istniejąca już droga prywatna, a pozostała część to należy do 4 sąsiadów. 1. Czy koniecznie powinnam podać we wniosku wartość przedmiotu sprawy? tak, to jak tę wartość obliczyć? znaczenie dla Sądu i dla mnie ma podanie wartości przedmiotu sprawy?I drugi problem dotyczący tego samego wniosku,a dokładnie mapki geodezyjnej, którą mam dołączyć do wniosku:1. Czy opisana we wniosku proponowana przeze mnie służebność powinna być na mapce zaznaczona na czerwono?Bardzo proszę o pomoc ...z góry serdecznie dziękuję :-)

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 21 sierpnia 2019 r., sygn. akt: I CSK 30/19 stanął na stanowisku, iż w takiej sytuacji nie możesz domagać się ustanowienie służebności drogi koniecznej. Jego zdaniem nie można żądać ustanowienia służebności drogi koniecznej, jeżeli niedogodność w dostępie do drogi publicznej lub do

Pisałem już wcześniej na temat wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Przedmiotem mojego dzisiejszego artykułu będzie natomiast wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej. Jak już zapewne wiesz, jeżeli Twoja nieruchomość nie odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do niej budynków gospodarczych to możesz domagać się od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia służebności drogi koniecznej. Szerzej na ten temat pisałem w TYM artykule. Niestety, nic za darmo. Będziesz musiał zapłacić swoim sąsiadom wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej ☹ W jakiej wysokości powinno być wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej? Art. 145 kodeksu cywilnego mówi, że służebność drogi koniecznej ustanowiona ma być za wynagrodzeniem. Nie mówi on jednak w jaki sposób ma być określona wysokość tego wynagrodzenia. Pewnych wskazówek w jaki sposób określić należy wysokość wynagrodzenia za ustanowienie drogi koniecznej dostarcza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Przyjmuje się w nim, iż wynagrodzenie to powinno być ustalane indywidualnie i być dostosowane do okoliczności istotnych w danej sprawie. Może mieć ono charakter jednorazowy lub okresowy. Wynagrodzenie to powinno uwzględniać korzyść jaką odniesie Twoja nieruchomość w wyniku ustanowienie służebności drogi koniecznej. Z kolie Twojemu sąsiadowi rekompensować będzie ono to, że będziesz przejeżdżał i przechodził przez jego działkę. Wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej określona powinna być w oparciu o kryteria rynkowe. W tym celu sąd powała biegłego rzeczoznawcę majątkowego. Określi on wysokość tego wynagrodzenie biorąc pod uwagę powierzchnię działki zajętej pod służebność, wartość rynkową tego gruntu oraz współczynnik korekcyjny. Współczynnik ten uwzględnia inne okoliczności, mające wpływ na wartość służebności. Okolicznością tą może być np. to czy z drogi koniecznej będziesz korzystał tylko Ty, czy też również właściciel nieruchomości, przez którą przebiegać będzie droga konieczna. Wynagrodzenie za ustanowieni służebności drogi koniecznej powinno uwzględniać poniesioną szkodę Może się tak zdarzyć, że w wyniku ustanowienia służebności drogi koniecznej właściciel nieruchomości obciążonej poniesie szkodę np. będzie musiał usunąć ze swej działki drzewa owocowe czy też osiągać będzie niższe plony z swej nieruchomości. Wówczas wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej powinno rekompensować właścicielowi nieruchomości obciążonej poniesioną szkodę. Jednakże to na nim spoczywać obowiązek wykazania przed sądem, że ustanowienie służebności będzie wiązało się ze szkodą dla jego nieruchomości. Koszty urządzenia drogi koniecznej Bardzo często się zdarza, że do wykonywania służebności drogi koniecznej niezbędne jest urządzenie tej drogi. Jeżeli sąd ustanowi tą służebność to, co do zasady obowiązek poniesienia tych kosztów spoczywał będzie na Tobie. Wówczas należne właścicielowi nieruchomości obciążonej wynagrodzenie nie będzie obejmować tych kosztów. Jeżeli natomiast z drogi koniecznej korzystać będzie poza Tobą również właściciel nieruchomości obciążonej to powinien on razem z Tobą ponosić koszty urządzenia tej drogi 😊 ***** Na temat służebność drogi koniecznej przeczytaj również artykuły: Przebieg drogi koniecznej Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej Służebność drogi koniecznej W czym mogę Ci pomóc?

3QpR. 487 216 339 489 286 381 137 4 203